ماهنامه موعود59

حرف های معلمی ساده

آنچه از پی می آید مخاطبی مشخص ندارد، حتی نگارنده، مخاطبی را در تقدیر نیاورده و به عبارت اهل ادب هیچ قرینه لفظی و معنوی هم برای شناسایی مخاطب ندارد از همین رو، موجب نقد و تضعیف هیچ کس هم نمی شود. سخنی است کوتاه و مجمل که شاید توجه فردی از خیل خوانندگان را جلب کند و مورد استفاده پیدا کند. به قول معروف:

تو نیکی می کن و در دجله انداز

که ایزد در بیابانت دهد باز

از گذشته های دور، همه اهل خرد و فرزانگی، مردم را توصیه به مشورت فی کل الامور کرده اند. علت هم روشن است. هیچ کس عقل کامل ندارد و هیچ کس مصون از اشتباه نیست الاّ آنکه معصوم باشد. از همینجا مشاوران مثل چراغ روشن و چشم باز راه را از چاه باز می نمایند. خرد و وجدان بیداری اند که در خود و با خود، «حکمت، علم و تجربه» را دارند. شاید به دلیل این شروط سه گانه بوده که مشاوران کارآزموده، صبور و مجرب به دور از هیجان ها و خلجان های دوره جوانی، پیراسته از بی دانشی و مسلح به حکمت، مردان صاحب مقام و منصب را به طریق صلاح رهنمون می شدند، به ویژه در اموری که پای صلاح و فساد، دنیا و عاقبت و جان و مال ابنای آدمی به میان می آمد و هر لحظه سهو و اشتباه می توانست موجب بروز تباهی در ارکان اخلاقی و